Habsburska osada gospodarcza "U początków Wisły" w Wiśle

Habsburska osada gospodarcza „U początków Wisły” to kompleks złożony z dwóch zabytkowych drewnianych budynków. Mniejszy pełnił kiedyś funkcję mieszkalno-gospodarczą, a większy był częścią zespołu Rezydencji Prezydenta RP „Zameczek”. Oba pochodzą z początku XX wieku. Ich odtworzenie i odrestaurowanie możliwe było dzięki środkom pozyskanym w ramach Programu INTERREG V-A: Republika Czeska – Polska oraz z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych (komponent dla gmin górskich). Prace budowlane zakończyły się w sierpniu 2023 r., aktualnie trwają jeszcze prace związane ze stworzeniem ekspozycji, ponieważ oba budynki, początkiem 2024 r., zostaną udostępniane zwiedzającym, jako część nowego transgranicznego produktu turystycznego – trasy tematycznej „Śladami drewna, żelaza i ludzi", która połączy nowe oraz istniejące miejsca z regionu przygranicznego.

Głównym tematem ekspozycji w Habsburskiej osadzie gospodarczej „U początków Wisły" będzie historia gospodarcza Wisły na tle historii księstwa cieszyńskiego, w tym w szczególności historia gospodarowania zasobami leśnymi w Wiśle oraz tworzenia przemysłu, począwszy od tworzenia lasu gospodarczego przez wycinkę, transport i obróbkę drewna, po produkty końcowe – m.in. węgiel drzewny, wyroby żelazne, piły, młyny, folusze, chałupy, wille, kościoły. Na ekspozycji pojawiać się będą również wątki związane z legendami i podaniami o źródłach Wisły (założenie wsi oraz miejscowe tradycje oraz wierzenia ludowe) oraz fakty dotyczące trzech źródeł Wisły (wyprawy do źródeł, początki turystyki i ich odbicie w literaturze pięknej oraz prasie), a także wykorzystanie gospodarcze rzeki Wisły i jej regulacje (zaporki przeciwrumowiskowe, tzw. młynki, regulacje potoków i rzeki).