Kielce /
świętokrzyskie
Budowa Centrum Komunikacyjnego wraz z Systemem Informacji dla Pasażerów w Kielcach
0
Głosów
Inwestor
Gmina Kielce
Wykonawca
Budimex S.A. Warszawa
Projektant
mgr inż. Marcin Nosek
Kamiński Bojarowicz Architekci s.c. Kielce
Budowa Centrum Komunikacyjnego wraz z Systemem Informacji dla Pasażerów (przebudowa, rozbudowa i modernizacja istniejącego zespołu Dworca Autobusowego przy ul. Czarnowskiej 12 w Kielcach) stanowi jedno z dziewięciu zadań realizowanych w ramach projektu: Rozwój komunikacji publicznej w Kielcach. Projekt uzyskał dofinansowanie w wysokości 184 mln PLN ze środków pochodzących z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Polska Wschodnia 2014-2020 Osi Priorytetowej II Nowoczesna Infrastruktura Transportowa, Działania 2.1 Zrównoważony Transport Miejski. Beneficjentem projektu jest Gmina Kielce, natomiast jednostką odpowiedzialną za zrealizowanie ww. inwestycji był Zarząd Transportu Miejskiego w Kielcach.
Budynek dworca, który został poddany modernizacji, został zaprojektowany w latach 70-tych ubiegłego wieku i oddany do użytku w lipcu 1984 roku. Ma formę rotundy o średnicy 35,5m oraz posiada charakterystyczny, bezkolizyjny układ komunikacyjny z peronami umiejscowionymi wokół budynku dworca. Sylweta budynku, wraz z charakterystycznymi zadaszeniami peronów i miedzianym poszyciem kopuł dachu ze świetlikami kopułkowymi, jest chroniona wpisem do Gminnej Ewidencji Zabytków Miasta Kielce oraz zapisami Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego. Obiekt dworca autobusowego jest symbolem miasta i regionu.
Centrum Komunikacyjne zostało uruchomione 1 września 2020 roku. Obiekt pełni rolę elementu integrującego transport miejski, podmiejski, regionalny, krajowy i międzynarodowy, zapewnia lepszą dostępność komunikacyjną Miasta i całego regionu.
(http://www.um.kielce.pl/biuro-prasowe/archiwum-aktualnosci/rok-2020/sierpien/art,129,pokaz-swiatlo-dzwiek-przyciagnal-tlumy-kielczan.html)
(http://www.um.kielce.pl/biuro-prasowe/archiwum-aktualnosci/rok-2020/sierpien/art,131,setki-kielczan-odwiedzilo-odnowiony-spodek.html)
Budynek posiada 3 kondygnacje. Wejście na dworzec dla pasażerów odbywa się przez poziom najniższy od strony południowej i zachodniej. Znajdują się tu: poczekalnia nocna wraz z punktem gastronomicznym, kasy dla podróżnych, toalety, pomieszczenia techniczne oraz socjalne.
Na najniższym poziomie znajduje się również pomieszczenie przeznaczone dla Centrum Sterowania Ruchem, które powstanie w wyniku realizacji inwestycji pn. „Wdrożenie inteligentnego systemu transportowego (ITS) wraz z budową niezbędnej infrastruktury”, będącej również elementem projektu „Rozwój komunikacji publicznej w Kielcach”. Do obu pomieszczeń wchodzi się bezpośrednio z przedpola budynku.
Ponadto na poziomie tym zlokalizowano Punkt Promocji Kielc. Został uruchomiony przez Urząd Miasta Kielce we współpracy z Regionalną Organizacją Turystyczną Województwa Świętokrzyskiego 27 maja 2021 r. z okazji Dnia Samorządu Terytorialnego.
(http://www.um.kielce.pl/biuro-prasowe/archiwum-aktualnosci/rok-2021/maj/art,113,punkt-promocji-kielc-w-centrum-komunikacyjnym.html )
Wydarzeniu towarzyszyła wystawa Geonatury Kielce poświęcona Geoparkowi Świętokrzyskiemu, z okazji jego wpisania do Światowej Sieci Geoparków UNESCO. Przed dworcem wszyscy odwiedzający obejrzeli pokazy Kieleckiego Teatru Tańca, Teatru Lalki i Aktora "Kubuś" oraz łaziki marsjańskie Politechniki Świętokrzyskiej.
(http://www.um.kielce.pl/biuro-prasowe/archiwum-aktualnosci/rok-2021/czerwiec/art,135,punkt-promocji-kielc.html)
Na co dzień Punkt Promocji Kielc, poza funkcją informacyjną oraz promocji miasta i regionu, pełni rolę miejsca wystaw dla instytucji miejskich i organizacji pozarządowych.
(http://www.um.kielce.pl/biuro-prasowe/archiwum-aktualnosci/rok-2021/wrzesien/art,35,nowa-wystawa-w-punkcie-promocji-kielc.html)
Prezentowane są ekspozycje fotografii, malarstwa jak również eksponatów muzealnych. Prowadzone są warsztaty dla dzieci z cyklu "Czym skorupka za młodu nasiąknie...". Tym samym Punkt Promocji Kielc pełni także rolę edukacyjną.
(http://www.um.kielce.pl/biuro-prasowe/aktualnosci/art,24640,czym-skorupka-za-mlodu-nasiaknie-mlodzi-kielczanie-poznaja-miasto.html)
Zmodernizowany dworzec stał się jednym z centrów miejskich dla organizacji eventów, stanowiących element większych wydarzeń, jak m.in. "Festiwal wiatru" czy obchody rocznic oddania obiektu do użytku. Tym samym unikalna architektura obiektu coraz częściej przebija się za pośrednictwem środków masowego przekazu do świadomości odbiorców w kraju i na świecie. Centrum Komunikacyjne stało się zatem nie tylko miejscem, skąd możemy rozpocząć fizycznie podróż, lecz także poznawać świat wirtualnie, a dzięki spotkaniom autorskim ze znanymi osobami, także miejscem, gdzie możemy uczestniczyć w rozwijaniu kultury w sferze globalnej.
Na wyższą kondygnację obiektu można dostać się schodami, schodami ruchomymi lub windą. Na tym poziomie dworca znajdują się: poczekalnia główna, wyjścia na perony, punkt informacyjny, kiosk, punkt gastronomiczny, toalety oraz pomieszczenie socjalne.
Na antresoli dworca zlokalizowana została MEDIATEKA - Poczytalnia na DVoRcu ze strefą VR oraz pomieszczenia biurowe.
MEDIATEKA (filia Miejskiej Biblioteki Publicznej) jest jednym z innowacyjnych projektów, zaimplementowanym w zmodernizowany obiekt Dworca Autobusowego. Otwarte miejsce służy podróżnym i mieszkańcom. To nie tylko typowa biblioteka, można tu skorzystać m.in. z audiobooków oraz przewodników turystycznych, dotyczących województwa świętokrzyskiego, ale i całej Polski. Działa też bookcrossing, czyli miejsce, w którym zostawimy, ale i z którego weźmiemy książkę. Poczytalnia na DVoRcu, to także stanowiska wirtualnej rzeczywistości. Można na nich odwiedzać wystawy w e-muzeach, zwiedzać miasta, a nawet grać w e-sporty całymi drużynami. (http://www.um.kielce.pl/biuro-prasowe/archiwum-aktualnosci/rok-2021/kwiecien/art,67,mediateka-wyrozniona-w-konkursie-innowacyjny-samorzad.html)
Uroczystemu otwarciu Poczytalni na DVoRcu towarzyszyło wiele atrakcji. Zaprezentowano wystawy ilustratora książek dla dzieci, kielczanina Marcina Piwowarskiego. Zorganizowano także grę miejską „Podróż za jedną książkę”, a w tym samym czasie odbywała się wirtualna akademia. Zrealizowano również flashmob z okazji narodowego czytania „Balladyny” oraz spotkanie z autorem m.in. kryminałów - Alkiem Rogozińskim. Mediateka posiada swój indywidualny kanał informacyjny na portalach społecznościowych, w tym na facebooku: https://www.facebook.com/mediateka.kielce/, który stanowi znakomite narzędzie do informowania o nadchodzących wydarzeniach, jak spotkania ze znanymi i lubianymi autorami książek, dziennikarzami - np. Tomasz Raczek, ludźmi kultury, nauki - np. fizyk Andrzej Dragan i sztuki.
Na wszystkich poziomach oraz peronach wprowadzono oznaczenia i udogodnienia dla osób niewidomych i niedowidzących oraz niedosłyszących – linie naprowadzające na posadzkach, oznaczenia w języku Braille’a na poręczach, tabliczkach drzwiowych, przyciskach windowych, tablice tyflograficzne, komunikatory dźwiękowe oparte na znacznikach elektronicznych czy pętle wzmacniające sygnał aparatów słuchowych.
Teren zewnętrzny został podzielony na teren dostępny dla osób korzystających z Dworca oraz teren związany wyłącznie z ruchem autobusów i autokarów. Teren dostępny to przede wszystkim 15 peronów komunikacji dalekobieżnej, zlokalizowanych po okręgu wokół budynku głównego dworca oraz 3 perony komunikacji miejskiej i nocnej, z dostępem z tunelu wschodniego. Utrzymana została unikalna pierwotna koncepcja bezkolizyjnej komunikacji kołowej (okrężnej) oraz pieszej (pod jezdniami). Na terenie od strony północnej znajduje się parking dla samochodów osobowych z 58 stanowiskami (w tym 3 dla niepełnosprawnych) wraz z budynkiem ochrony. Przy parkingu zamontowane zostały panele fotowoltaiczne oraz podziemna stacja trafo. Przedpole dworca po stronie południowej to reprezentacyjny plac z urządzonymi elementami zieleni oraz małej architektury wraz z efektowną, podświetlaną fontanną kaskadową z funkcją mgły wodnej oraz rzeźbami. Przyległy do placu jest postój taksówek z 9 stanowiskami oraz miejsca postojowe „kiss & ride”. W narożu działki zlokalizowany jest podziemny zbiornik na wodę deszczową.
Podstawowe dane dotyczące obiektu i zagospodarowania:
Teren
Powierzchnia terenu w granicach opracowania: 31 720 m²
Powierzchnia zabudowy budynków: 1 424 m²
Powierzchnia jezdni i peronów: 9 363 m²
Powierzchnia parkingu: 2 260 m²
Ilość miejsc parkingowych: 58
Powierzchnia placów i chodników: 9 507 m²
Powierzchnia zieleni: 8 767 m²
Powierzchnia ścian i murów oporowych: 390 m²
Budynek Główny
Powierzchnia użytkowa: 3 577 m²
Powierzchnia zabudowy: 1 404 m²
Kubatura: 18 225 m³
Wysokość budynku: 22,50 m
Ilość kondygnacji nadziemnych: 3
Ilość kondygnacji podziemnych: 0
Budowa Centrum Komunikacyjnego wraz z Systemem Informacji dla Pasażerów (przebudowa, rozbudowa i modernizacja istniejącego zespołu dworca autobusowego przy ul. Czarnowskiej 12 w Kielcach) to jedna z największych inwestycji miejskich realizowana w ostatnich latach.
Umowa z wykonawcą została podpisana 24 sierpnia 2018 r., a główny ciężar finansowy ponoszony był w latach 2019-2020. O skali wielkości tego przedsięwzięcia świadczy fakt, że łączne wydatki majątkowe miasta w tym okresie wyniosły 529 mln zł, co oznacza, że wydatki poniesione na realizację przedmiotowej inwestycji stanowiły ponad 13% ogółu wszystkich wydatków majątkowych.
Walory estetyczne
Obiekt dworca autobusowego jest wpisany do gminnej ewidencji zabytków. W związku z tym część kluczowych elementów bryły i wyposażenia budynku została zaprojektowana i wykonana w „stylu epoki” w sposób możliwie wierny oryginałowi przy zastosowaniu nowoczesnych materiałów. Jednym z niewielu elementów, które uległy modyfikacji jest zmiana artykulacji kierunków pionowych ściany kurtynowej na bardziej jednorodny (układ „karo” tworzony przez system ściągów fasady zewnętrznej). Materiały użyte do wykończenia budynku dworca zostały tak dobrane, aby korelowały z obiektami znajdującymi się w okolicy dworca. Najważniejsze z nich to:
• wykończenie ścian zewnętrznych blachą „cortan” oraz płytami z betonu architektonicznego,
• dach pokryty blachą miedzianą,
• fasada główna budynku oszklona szkłem z zastosowaniem elektrochromatycznego przyciemniania (sterowanego elektronicznie) dla zmniejszenia efektu przegrzewania wnętrza budynku.
Zachowane zostały istniejące linie widokowe oraz kompozycja przestrzenna utworzona z budynku dworca i bryły kościoła.
Przedpole dworca zaprojektowano i wykonano jako spójną kompozycję – przestrzeń publiczną
z ujednoliconym charakterem i formą elementów małej architektury oraz z zieleni podporządkowanej kompozycji całego założenia urbanistycznego (podkreślenie geometrycznej kompozycji bryły budynku dworca).
Funkcjonalność
Dominującą funkcją budynku pozostała funkcja komunikacyjna. Wykonana modernizacja wyeliminowała wszelkie niezwiązane bezpośrednio z obsługą pasażerów lokale handlowe, pozostawiając możliwie najczytelniejszy układ powiązań funkcjonalnych. Wyjątki to Mediateka, czyli Poczytalnia na dVorcu w całości zlokalizowana na antresoli oraz Punkt Promocji Kielc na poziomie najniższym.
Projekt techniczny przewidział zamontowanie ruchomych schodów z poziomu przyziemia na poziom peronów oraz dwóch wind, z których jedna łączy poziom wejściowy z peronem komunikacji miejskiej, a druga pozwala na przemieszczanie się między wszystkimi kondygnacjami dworca.
Utrzymana została separacja ruchu pasażerów i autobusów, co pozwala na maksymalizację bezpieczeństwa. Przez cały okres użytkowania dworca nie doszło do kolizji pieszych i autobusów.
Całkowicie przeorganizowany został układ komunikacji w budynku na poziomie peronów. Wszystkie niezbędne pomieszczenia zostały „odklejone” od ściany zewnętrznej i przesunięte w kierunku środka przez co wytworzone zostały dwa potoki komunikacyjne. Wewnętrzny - związany z zakupami, gastronomią i informacją oraz zewnętrzny - przeznaczony na poczekalnie z bezpośrednim i niezakłóconym wglądem na perony. Na rancie stropu antresoli zlokalizowane zostały wyświetlacze o aktualnych odjazdach (odpowiednio dla każdego ze stanowisk). Pozwalają one na natychmiastową i bezproblemową identyfikację poszukiwanego stanowiska. Informacja ta jest dynamiczna i pozwala na wyświetlanie dowolnej treści.
W rejonie wejścia do tunelu wschodniego, przy wyjściu na peron komunikacji miejskiej zlokalizowano poczekalnię nocną, co pozwala na używanie tych peronów bez konieczności wstępu do części głównej budynku. Obiekt w całości został przystosowany do obsługi niepełnosprawnych pasażerów. Brak jest barier architektonicznych. Powierzchnie ruchu oznaczono elementami systemu FON. Wszelkie funkcje oraz pomieszczenia zostały oznakowane informacjami w języku Braille’a. Strefy informacji oraz kas biletowych wyposażono w pętle indukcyjne ułatwiające komunikację osobom niedosłyszącym. Na terenie całego dworca zamontowano urządzenia informacji głosowej dla osób niewidomych i niedowidzących.
Wysoki poziom bezpieczeństwa użytkowników obiektu zapewnia pracująca przez całą dobę firma ochroniarska oraz system monitoringu wizyjnego, który obejmuje 102 kamery zlokalizowane na dworcu i parkingu. Bezpieczeństwo zapewnia również system przeciwpożarowy oraz systemy sterowania ruchem i dostępu. Przez 16 godzin dziennie funkcjonuje zapowiedź głosowa, zapewniająca pasażerom szybki dostęp do informacji o przyjazdach, odjazdach i zmianach w kursach oraz ułatwiająca im przemieszczanie się po budynku. Zastosowane rozwiązania komunikacyjne umożliwiają korzystanie z Centrum różnego rodzaju pojazdom (od samochodów osobowych po autobusy wysokopokładowe i wielkopojemne autobusy miejskie).
Nowatorstwo
W wybudowanym obiekcie zastosowano szereg nowoczesnych rozwiązań technicznych, takich jak:
• szklana fasada budynku wykonana ze szkła elektrochromatycznego, umożliwiającego automatyczne przyciemnianie, pozwala to na zmniejszenie nagrzewania się wnętrza dworca przy dużym nasłonecznieniu, co podnosi komfort korzystających z dworca i zmniejsza koszty klimatyzacji. Jest to pierwsze takie wdrożenie w Polsce,
• instalacja fotowoltaiczna (OZE) obniżająca koszty energii elektrycznej,
• pompa ciepła (OZE) zapewniająca ciepłą wodę użytkową,
• schody ruchome i windy ułatwiające poruszanie się między kondygnacjami budynku,
• nowoczesne, rozbudowane systemy informacji wizualnej i dźwiękowej dla pasażerów,
• system monitoringu wizyjnego obejmujący 102 kamery i centrum obserwacyjne,
• system dostępowy dla autobusów oparty na zasadzie rozpoznawania numerów rejestracyjnych.
Na dworcu zastosowano szereg rozwiązań i udogodnień dla osób niepełnosprawnych:
• oznakowanie poziome dla osób niewidomych i niedowidzących,
• urządzenia wspomagające poruszanie się osób o ograniczonej mobilności,
• kasy wyposażone w pętle indukcyjne wzmacniające głos,
• kasy dostosowane dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich,
• mapy dworca w alfabecie Braille`a (plan wypukły, informacje w alfabecie Braille`a),
• oznakowanie w alfabecie Braille’a wszystkich pomieszczeń i funkcji w budynku,
• toalety dostosowane do potrzeb osób o ograniczonej mobilności,
• sygnalizacja przeszkód przeźroczystych,
• usługa tłumacza języka migowego online,
• usługa asysty,
• parking/miejsca postojowe dla osób niepełnosprawnych,
• system „totupoint” wspomagający osoby niewidzące i niedowidzące.
Współpraca z lokalną społecznością na etapie projektowania inwestycji
Wpisanie budynku dworca do gminnego rejestru zabytków spowodowało, że wiele jego parametrów jest chronionych prawnie, w tym linia zabudowy, wysokość czy charakterystyczne kopuły ze świetlikami. Możliwości projektantów w dokonywaniu istotnych zmian w architekturze budynku były zatem ograniczone. Niemniej jednak przed ogłoszeniem konkursu na opracowanie koncepcji funkcjonalno-użytkowej inwestor zorganizował trzy spotkania otwarte dla mieszkańców Kielc, w trakcie których mogli oni przedstawić pomysły na modernizację dworca. Spotkania te cieszyły się dużym powodzeniem, co świadczy o tym, jak ważnym obiektem dla mieszkańców jest dworzec autobusowy.
Na etapie projektowania i wykonawstwa inwestycji odbyło się wiele spotkań, konsultacji oraz wizji lokalnych na budowie przedstawicieli środowisk osób niepełnosprawnych. Konsultowane były również rozwiązania związane z bieżącymi zmianami organizacji ruchu w pobliżu budowy,
co pozwoliło uniknąć utrudnień w korzystaniu z komunikacji zbiorowej. Dzięki temu udogodnienia dla niepełnosprawnych pasażerów uzyskały ich pełną aprobatę po zakończeniu inwestycji.
O ogromnym przywiązaniu mieszkańców do kieleckiego „spodka” świadczy zorganizowane we wrześniu 2017 roku symboliczne "Pożegnanie dworca PKS". Wydarzenie miało na celu przedstawienie dziejów dworca oraz prezentację projektu modernizacji obiektu. Na uczestników wydarzenia czekało wiele atrakcji mi.in. zwiedzanie zakamarków budynku, warsztaty, koncerty czy potańcówka międzypokoleniowa. Wewnątrz budynku została zaprezentowana wystawa pokazująca dzieje dworca oraz prezentacja projektu modernizacji obiektu, a przed głównym wejściem do gmachu został zorganizowany zlot zabytkowych aut. Impreza cieszyła się bardzo dużym zainteresowaniem mieszkańców.
Montaż finansowy
Budowa Centrum Komunikacyjnego wraz z Systemem Informacji dla Pasażerów (przebudowa, rozbudowa i modernizacja istniejącego zespołu dworca autobusowego przy ul. Czarnowskiej 12 w Kielcach) stanowi jedno z dziewięciu zadań realizowanych w ramach projektu: Rozwój komunikacji publicznej w Kielcach. Projekt uzyskał dofinansowanie w wysokości 184 mln PLN ze środków pochodzących z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Polska Wschodnia 2014-2020 Osi Priorytetowej II Nowoczesna Infrastruktura Transportowa, Działania 2.1 Zrównoważony Transport Miejski. Wartość całkowita przedmiotowej inwestycji, zgodnie z rozliczeniem przedstawionym w systemie SL, wyniosła 71,72 mln zł, z czego dofinansowanie środkami z EFRR wyniosło 58,24 mln zł, zaś wkład własny z budżetu Gminy Kielce wyniósł
13,48 mln zł.
Podsumowanie
Właściwie zagospodarowani i zorganizowali Dworca Autobusowego eliminuje problemy z funkcjonowaniem niektórych, nadmiernie obciążonych przystanków na ulicach Kielc, co z kolei przyczynia się do poprawy bezpieczeństwa w tych lokalizacjach. Wysoki poziom bezpieczeństwa użytkowników obiektu zapewnia pracująca przez całą dobę firma ochroniarska oraz system monitoringu wizyjnego, który obejmuje 102 kamery zlokalizowane na dworcu i parkingu.
Bezpieczeństwo zapewnia również system przeciwpożarowy oraz systemy sterowania ruchem, a duży parking dla samochodów prywatnych pozwala na pełnienie przez obiekt funkcji park and ride. Biorąc pod uwagę pełnienie przez Centrum funkcji integrujących różne rodzaje transportu samochodowego oraz położenie bezpośrednio obok dworca kolejowego, stworzony został nowoczesny intermodalny węzeł komunikacyjny, ważny dla mieszkańców Kielc i regionu.
Otwarcie Centrum Komunikacyjnego umożliwiło wdrożenie kolejnego etapu reorganizacji i optymalizacji funkcjonującej siatki połączeń w komunikacji publicznej. Głównym celem wprowadzonych zmian w ramach tego etapu było uporządkowanie linii podmiejskich, których trasy w większości zostały skrócone do dworca. Takie rozwiązanie znacznie usprawniło przemieszczanie się pasażerów oraz pozwoliło na lepsze zagospodarowanie dostępnego taboru, co z kolei przełożyło się na zwiększenie częstotliwości kursowania wybranych linii miejskich. Ze względu na dotychczasowe ograniczenia wynikające z braku dworca, pozwalającego na kompleksową obsługę podróżnego wraz z odpowiednim zapleczem parkingowym i manewrowym, linie podmiejskie odjeżdżały z różnych punktów w mieście. Powodowało to bardzo duże utrudnienia dla pasażerów korzystających z komunikacji miejskiej, a zwłaszcza dla osób korzystających z niej okazjonalnie. Znacznie utrudnione było również skoordynowanie rozkładów jazdy linii miejskich z liniami podmiejskimi. Dla dobra pasażerów nastąpiło ujednolicenie miejsca odjazdów komunikacji podmiejskiej, międzymiastowej i dalekobieżnej.
Według stanu na dzień 31 października 2021 r. z usług Dworca Autobusowego korzystało 54 przewoźników, którzy w okresie od 01.09.2020 r. do 31.10.2021 r. zarezerwowali 187 600 odpraw. Z uwagi na panującą pandemię zrealizowanych zostało 120 179 odpraw, natomiast 67 421 odpraw zostało zawieszonych, odwołanych lub zlikwidowanych. Wszystkich linii w podanym okresie było 143.
Budynek dworca, który został poddany modernizacji, został zaprojektowany w latach 70-tych ubiegłego wieku i oddany do użytku w lipcu 1984 roku. Ma formę rotundy o średnicy 35,5m oraz posiada charakterystyczny, bezkolizyjny układ komunikacyjny z peronami umiejscowionymi wokół budynku dworca. Sylweta budynku, wraz z charakterystycznymi zadaszeniami peronów i miedzianym poszyciem kopuł dachu ze świetlikami kopułkowymi, jest chroniona wpisem do Gminnej Ewidencji Zabytków Miasta Kielce oraz zapisami Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego. Obiekt dworca autobusowego jest symbolem miasta i regionu.
Centrum Komunikacyjne zostało uruchomione 1 września 2020 roku. Obiekt pełni rolę elementu integrującego transport miejski, podmiejski, regionalny, krajowy i międzynarodowy, zapewnia lepszą dostępność komunikacyjną Miasta i całego regionu.
(http://www.um.kielce.pl/biuro-prasowe/archiwum-aktualnosci/rok-2020/sierpien/art,129,pokaz-swiatlo-dzwiek-przyciagnal-tlumy-kielczan.html)
(http://www.um.kielce.pl/biuro-prasowe/archiwum-aktualnosci/rok-2020/sierpien/art,131,setki-kielczan-odwiedzilo-odnowiony-spodek.html)
Budynek posiada 3 kondygnacje. Wejście na dworzec dla pasażerów odbywa się przez poziom najniższy od strony południowej i zachodniej. Znajdują się tu: poczekalnia nocna wraz z punktem gastronomicznym, kasy dla podróżnych, toalety, pomieszczenia techniczne oraz socjalne.
Na najniższym poziomie znajduje się również pomieszczenie przeznaczone dla Centrum Sterowania Ruchem, które powstanie w wyniku realizacji inwestycji pn. „Wdrożenie inteligentnego systemu transportowego (ITS) wraz z budową niezbędnej infrastruktury”, będącej również elementem projektu „Rozwój komunikacji publicznej w Kielcach”. Do obu pomieszczeń wchodzi się bezpośrednio z przedpola budynku.
Ponadto na poziomie tym zlokalizowano Punkt Promocji Kielc. Został uruchomiony przez Urząd Miasta Kielce we współpracy z Regionalną Organizacją Turystyczną Województwa Świętokrzyskiego 27 maja 2021 r. z okazji Dnia Samorządu Terytorialnego.
(http://www.um.kielce.pl/biuro-prasowe/archiwum-aktualnosci/rok-2021/maj/art,113,punkt-promocji-kielc-w-centrum-komunikacyjnym.html )
Wydarzeniu towarzyszyła wystawa Geonatury Kielce poświęcona Geoparkowi Świętokrzyskiemu, z okazji jego wpisania do Światowej Sieci Geoparków UNESCO. Przed dworcem wszyscy odwiedzający obejrzeli pokazy Kieleckiego Teatru Tańca, Teatru Lalki i Aktora "Kubuś" oraz łaziki marsjańskie Politechniki Świętokrzyskiej.
(http://www.um.kielce.pl/biuro-prasowe/archiwum-aktualnosci/rok-2021/czerwiec/art,135,punkt-promocji-kielc.html)
Na co dzień Punkt Promocji Kielc, poza funkcją informacyjną oraz promocji miasta i regionu, pełni rolę miejsca wystaw dla instytucji miejskich i organizacji pozarządowych.
(http://www.um.kielce.pl/biuro-prasowe/archiwum-aktualnosci/rok-2021/wrzesien/art,35,nowa-wystawa-w-punkcie-promocji-kielc.html)
Prezentowane są ekspozycje fotografii, malarstwa jak również eksponatów muzealnych. Prowadzone są warsztaty dla dzieci z cyklu "Czym skorupka za młodu nasiąknie...". Tym samym Punkt Promocji Kielc pełni także rolę edukacyjną.
(http://www.um.kielce.pl/biuro-prasowe/aktualnosci/art,24640,czym-skorupka-za-mlodu-nasiaknie-mlodzi-kielczanie-poznaja-miasto.html)
Zmodernizowany dworzec stał się jednym z centrów miejskich dla organizacji eventów, stanowiących element większych wydarzeń, jak m.in. "Festiwal wiatru" czy obchody rocznic oddania obiektu do użytku. Tym samym unikalna architektura obiektu coraz częściej przebija się za pośrednictwem środków masowego przekazu do świadomości odbiorców w kraju i na świecie. Centrum Komunikacyjne stało się zatem nie tylko miejscem, skąd możemy rozpocząć fizycznie podróż, lecz także poznawać świat wirtualnie, a dzięki spotkaniom autorskim ze znanymi osobami, także miejscem, gdzie możemy uczestniczyć w rozwijaniu kultury w sferze globalnej.
Na wyższą kondygnację obiektu można dostać się schodami, schodami ruchomymi lub windą. Na tym poziomie dworca znajdują się: poczekalnia główna, wyjścia na perony, punkt informacyjny, kiosk, punkt gastronomiczny, toalety oraz pomieszczenie socjalne.
Na antresoli dworca zlokalizowana została MEDIATEKA - Poczytalnia na DVoRcu ze strefą VR oraz pomieszczenia biurowe.
MEDIATEKA (filia Miejskiej Biblioteki Publicznej) jest jednym z innowacyjnych projektów, zaimplementowanym w zmodernizowany obiekt Dworca Autobusowego. Otwarte miejsce służy podróżnym i mieszkańcom. To nie tylko typowa biblioteka, można tu skorzystać m.in. z audiobooków oraz przewodników turystycznych, dotyczących województwa świętokrzyskiego, ale i całej Polski. Działa też bookcrossing, czyli miejsce, w którym zostawimy, ale i z którego weźmiemy książkę. Poczytalnia na DVoRcu, to także stanowiska wirtualnej rzeczywistości. Można na nich odwiedzać wystawy w e-muzeach, zwiedzać miasta, a nawet grać w e-sporty całymi drużynami. (http://www.um.kielce.pl/biuro-prasowe/archiwum-aktualnosci/rok-2021/kwiecien/art,67,mediateka-wyrozniona-w-konkursie-innowacyjny-samorzad.html)
Uroczystemu otwarciu Poczytalni na DVoRcu towarzyszyło wiele atrakcji. Zaprezentowano wystawy ilustratora książek dla dzieci, kielczanina Marcina Piwowarskiego. Zorganizowano także grę miejską „Podróż za jedną książkę”, a w tym samym czasie odbywała się wirtualna akademia. Zrealizowano również flashmob z okazji narodowego czytania „Balladyny” oraz spotkanie z autorem m.in. kryminałów - Alkiem Rogozińskim. Mediateka posiada swój indywidualny kanał informacyjny na portalach społecznościowych, w tym na facebooku: https://www.facebook.com/mediateka.kielce/, który stanowi znakomite narzędzie do informowania o nadchodzących wydarzeniach, jak spotkania ze znanymi i lubianymi autorami książek, dziennikarzami - np. Tomasz Raczek, ludźmi kultury, nauki - np. fizyk Andrzej Dragan i sztuki.
Na wszystkich poziomach oraz peronach wprowadzono oznaczenia i udogodnienia dla osób niewidomych i niedowidzących oraz niedosłyszących – linie naprowadzające na posadzkach, oznaczenia w języku Braille’a na poręczach, tabliczkach drzwiowych, przyciskach windowych, tablice tyflograficzne, komunikatory dźwiękowe oparte na znacznikach elektronicznych czy pętle wzmacniające sygnał aparatów słuchowych.
Teren zewnętrzny został podzielony na teren dostępny dla osób korzystających z Dworca oraz teren związany wyłącznie z ruchem autobusów i autokarów. Teren dostępny to przede wszystkim 15 peronów komunikacji dalekobieżnej, zlokalizowanych po okręgu wokół budynku głównego dworca oraz 3 perony komunikacji miejskiej i nocnej, z dostępem z tunelu wschodniego. Utrzymana została unikalna pierwotna koncepcja bezkolizyjnej komunikacji kołowej (okrężnej) oraz pieszej (pod jezdniami). Na terenie od strony północnej znajduje się parking dla samochodów osobowych z 58 stanowiskami (w tym 3 dla niepełnosprawnych) wraz z budynkiem ochrony. Przy parkingu zamontowane zostały panele fotowoltaiczne oraz podziemna stacja trafo. Przedpole dworca po stronie południowej to reprezentacyjny plac z urządzonymi elementami zieleni oraz małej architektury wraz z efektowną, podświetlaną fontanną kaskadową z funkcją mgły wodnej oraz rzeźbami. Przyległy do placu jest postój taksówek z 9 stanowiskami oraz miejsca postojowe „kiss & ride”. W narożu działki zlokalizowany jest podziemny zbiornik na wodę deszczową.
Podstawowe dane dotyczące obiektu i zagospodarowania:
Teren
Powierzchnia terenu w granicach opracowania: 31 720 m²
Powierzchnia zabudowy budynków: 1 424 m²
Powierzchnia jezdni i peronów: 9 363 m²
Powierzchnia parkingu: 2 260 m²
Ilość miejsc parkingowych: 58
Powierzchnia placów i chodników: 9 507 m²
Powierzchnia zieleni: 8 767 m²
Powierzchnia ścian i murów oporowych: 390 m²
Budynek Główny
Powierzchnia użytkowa: 3 577 m²
Powierzchnia zabudowy: 1 404 m²
Kubatura: 18 225 m³
Wysokość budynku: 22,50 m
Ilość kondygnacji nadziemnych: 3
Ilość kondygnacji podziemnych: 0
Budowa Centrum Komunikacyjnego wraz z Systemem Informacji dla Pasażerów (przebudowa, rozbudowa i modernizacja istniejącego zespołu dworca autobusowego przy ul. Czarnowskiej 12 w Kielcach) to jedna z największych inwestycji miejskich realizowana w ostatnich latach.
Umowa z wykonawcą została podpisana 24 sierpnia 2018 r., a główny ciężar finansowy ponoszony był w latach 2019-2020. O skali wielkości tego przedsięwzięcia świadczy fakt, że łączne wydatki majątkowe miasta w tym okresie wyniosły 529 mln zł, co oznacza, że wydatki poniesione na realizację przedmiotowej inwestycji stanowiły ponad 13% ogółu wszystkich wydatków majątkowych.
Walory estetyczne
Obiekt dworca autobusowego jest wpisany do gminnej ewidencji zabytków. W związku z tym część kluczowych elementów bryły i wyposażenia budynku została zaprojektowana i wykonana w „stylu epoki” w sposób możliwie wierny oryginałowi przy zastosowaniu nowoczesnych materiałów. Jednym z niewielu elementów, które uległy modyfikacji jest zmiana artykulacji kierunków pionowych ściany kurtynowej na bardziej jednorodny (układ „karo” tworzony przez system ściągów fasady zewnętrznej). Materiały użyte do wykończenia budynku dworca zostały tak dobrane, aby korelowały z obiektami znajdującymi się w okolicy dworca. Najważniejsze z nich to:
• wykończenie ścian zewnętrznych blachą „cortan” oraz płytami z betonu architektonicznego,
• dach pokryty blachą miedzianą,
• fasada główna budynku oszklona szkłem z zastosowaniem elektrochromatycznego przyciemniania (sterowanego elektronicznie) dla zmniejszenia efektu przegrzewania wnętrza budynku.
Zachowane zostały istniejące linie widokowe oraz kompozycja przestrzenna utworzona z budynku dworca i bryły kościoła.
Przedpole dworca zaprojektowano i wykonano jako spójną kompozycję – przestrzeń publiczną
z ujednoliconym charakterem i formą elementów małej architektury oraz z zieleni podporządkowanej kompozycji całego założenia urbanistycznego (podkreślenie geometrycznej kompozycji bryły budynku dworca).
Funkcjonalność
Dominującą funkcją budynku pozostała funkcja komunikacyjna. Wykonana modernizacja wyeliminowała wszelkie niezwiązane bezpośrednio z obsługą pasażerów lokale handlowe, pozostawiając możliwie najczytelniejszy układ powiązań funkcjonalnych. Wyjątki to Mediateka, czyli Poczytalnia na dVorcu w całości zlokalizowana na antresoli oraz Punkt Promocji Kielc na poziomie najniższym.
Projekt techniczny przewidział zamontowanie ruchomych schodów z poziomu przyziemia na poziom peronów oraz dwóch wind, z których jedna łączy poziom wejściowy z peronem komunikacji miejskiej, a druga pozwala na przemieszczanie się między wszystkimi kondygnacjami dworca.
Utrzymana została separacja ruchu pasażerów i autobusów, co pozwala na maksymalizację bezpieczeństwa. Przez cały okres użytkowania dworca nie doszło do kolizji pieszych i autobusów.
Całkowicie przeorganizowany został układ komunikacji w budynku na poziomie peronów. Wszystkie niezbędne pomieszczenia zostały „odklejone” od ściany zewnętrznej i przesunięte w kierunku środka przez co wytworzone zostały dwa potoki komunikacyjne. Wewnętrzny - związany z zakupami, gastronomią i informacją oraz zewnętrzny - przeznaczony na poczekalnie z bezpośrednim i niezakłóconym wglądem na perony. Na rancie stropu antresoli zlokalizowane zostały wyświetlacze o aktualnych odjazdach (odpowiednio dla każdego ze stanowisk). Pozwalają one na natychmiastową i bezproblemową identyfikację poszukiwanego stanowiska. Informacja ta jest dynamiczna i pozwala na wyświetlanie dowolnej treści.
W rejonie wejścia do tunelu wschodniego, przy wyjściu na peron komunikacji miejskiej zlokalizowano poczekalnię nocną, co pozwala na używanie tych peronów bez konieczności wstępu do części głównej budynku. Obiekt w całości został przystosowany do obsługi niepełnosprawnych pasażerów. Brak jest barier architektonicznych. Powierzchnie ruchu oznaczono elementami systemu FON. Wszelkie funkcje oraz pomieszczenia zostały oznakowane informacjami w języku Braille’a. Strefy informacji oraz kas biletowych wyposażono w pętle indukcyjne ułatwiające komunikację osobom niedosłyszącym. Na terenie całego dworca zamontowano urządzenia informacji głosowej dla osób niewidomych i niedowidzących.
Wysoki poziom bezpieczeństwa użytkowników obiektu zapewnia pracująca przez całą dobę firma ochroniarska oraz system monitoringu wizyjnego, który obejmuje 102 kamery zlokalizowane na dworcu i parkingu. Bezpieczeństwo zapewnia również system przeciwpożarowy oraz systemy sterowania ruchem i dostępu. Przez 16 godzin dziennie funkcjonuje zapowiedź głosowa, zapewniająca pasażerom szybki dostęp do informacji o przyjazdach, odjazdach i zmianach w kursach oraz ułatwiająca im przemieszczanie się po budynku. Zastosowane rozwiązania komunikacyjne umożliwiają korzystanie z Centrum różnego rodzaju pojazdom (od samochodów osobowych po autobusy wysokopokładowe i wielkopojemne autobusy miejskie).
Nowatorstwo
W wybudowanym obiekcie zastosowano szereg nowoczesnych rozwiązań technicznych, takich jak:
• szklana fasada budynku wykonana ze szkła elektrochromatycznego, umożliwiającego automatyczne przyciemnianie, pozwala to na zmniejszenie nagrzewania się wnętrza dworca przy dużym nasłonecznieniu, co podnosi komfort korzystających z dworca i zmniejsza koszty klimatyzacji. Jest to pierwsze takie wdrożenie w Polsce,
• instalacja fotowoltaiczna (OZE) obniżająca koszty energii elektrycznej,
• pompa ciepła (OZE) zapewniająca ciepłą wodę użytkową,
• schody ruchome i windy ułatwiające poruszanie się między kondygnacjami budynku,
• nowoczesne, rozbudowane systemy informacji wizualnej i dźwiękowej dla pasażerów,
• system monitoringu wizyjnego obejmujący 102 kamery i centrum obserwacyjne,
• system dostępowy dla autobusów oparty na zasadzie rozpoznawania numerów rejestracyjnych.
Na dworcu zastosowano szereg rozwiązań i udogodnień dla osób niepełnosprawnych:
• oznakowanie poziome dla osób niewidomych i niedowidzących,
• urządzenia wspomagające poruszanie się osób o ograniczonej mobilności,
• kasy wyposażone w pętle indukcyjne wzmacniające głos,
• kasy dostosowane dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich,
• mapy dworca w alfabecie Braille`a (plan wypukły, informacje w alfabecie Braille`a),
• oznakowanie w alfabecie Braille’a wszystkich pomieszczeń i funkcji w budynku,
• toalety dostosowane do potrzeb osób o ograniczonej mobilności,
• sygnalizacja przeszkód przeźroczystych,
• usługa tłumacza języka migowego online,
• usługa asysty,
• parking/miejsca postojowe dla osób niepełnosprawnych,
• system „totupoint” wspomagający osoby niewidzące i niedowidzące.
Współpraca z lokalną społecznością na etapie projektowania inwestycji
Wpisanie budynku dworca do gminnego rejestru zabytków spowodowało, że wiele jego parametrów jest chronionych prawnie, w tym linia zabudowy, wysokość czy charakterystyczne kopuły ze świetlikami. Możliwości projektantów w dokonywaniu istotnych zmian w architekturze budynku były zatem ograniczone. Niemniej jednak przed ogłoszeniem konkursu na opracowanie koncepcji funkcjonalno-użytkowej inwestor zorganizował trzy spotkania otwarte dla mieszkańców Kielc, w trakcie których mogli oni przedstawić pomysły na modernizację dworca. Spotkania te cieszyły się dużym powodzeniem, co świadczy o tym, jak ważnym obiektem dla mieszkańców jest dworzec autobusowy.
Na etapie projektowania i wykonawstwa inwestycji odbyło się wiele spotkań, konsultacji oraz wizji lokalnych na budowie przedstawicieli środowisk osób niepełnosprawnych. Konsultowane były również rozwiązania związane z bieżącymi zmianami organizacji ruchu w pobliżu budowy,
co pozwoliło uniknąć utrudnień w korzystaniu z komunikacji zbiorowej. Dzięki temu udogodnienia dla niepełnosprawnych pasażerów uzyskały ich pełną aprobatę po zakończeniu inwestycji.
O ogromnym przywiązaniu mieszkańców do kieleckiego „spodka” świadczy zorganizowane we wrześniu 2017 roku symboliczne "Pożegnanie dworca PKS". Wydarzenie miało na celu przedstawienie dziejów dworca oraz prezentację projektu modernizacji obiektu. Na uczestników wydarzenia czekało wiele atrakcji mi.in. zwiedzanie zakamarków budynku, warsztaty, koncerty czy potańcówka międzypokoleniowa. Wewnątrz budynku została zaprezentowana wystawa pokazująca dzieje dworca oraz prezentacja projektu modernizacji obiektu, a przed głównym wejściem do gmachu został zorganizowany zlot zabytkowych aut. Impreza cieszyła się bardzo dużym zainteresowaniem mieszkańców.
Montaż finansowy
Budowa Centrum Komunikacyjnego wraz z Systemem Informacji dla Pasażerów (przebudowa, rozbudowa i modernizacja istniejącego zespołu dworca autobusowego przy ul. Czarnowskiej 12 w Kielcach) stanowi jedno z dziewięciu zadań realizowanych w ramach projektu: Rozwój komunikacji publicznej w Kielcach. Projekt uzyskał dofinansowanie w wysokości 184 mln PLN ze środków pochodzących z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Polska Wschodnia 2014-2020 Osi Priorytetowej II Nowoczesna Infrastruktura Transportowa, Działania 2.1 Zrównoważony Transport Miejski. Wartość całkowita przedmiotowej inwestycji, zgodnie z rozliczeniem przedstawionym w systemie SL, wyniosła 71,72 mln zł, z czego dofinansowanie środkami z EFRR wyniosło 58,24 mln zł, zaś wkład własny z budżetu Gminy Kielce wyniósł
13,48 mln zł.
Podsumowanie
Właściwie zagospodarowani i zorganizowali Dworca Autobusowego eliminuje problemy z funkcjonowaniem niektórych, nadmiernie obciążonych przystanków na ulicach Kielc, co z kolei przyczynia się do poprawy bezpieczeństwa w tych lokalizacjach. Wysoki poziom bezpieczeństwa użytkowników obiektu zapewnia pracująca przez całą dobę firma ochroniarska oraz system monitoringu wizyjnego, który obejmuje 102 kamery zlokalizowane na dworcu i parkingu.
Bezpieczeństwo zapewnia również system przeciwpożarowy oraz systemy sterowania ruchem, a duży parking dla samochodów prywatnych pozwala na pełnienie przez obiekt funkcji park and ride. Biorąc pod uwagę pełnienie przez Centrum funkcji integrujących różne rodzaje transportu samochodowego oraz położenie bezpośrednio obok dworca kolejowego, stworzony został nowoczesny intermodalny węzeł komunikacyjny, ważny dla mieszkańców Kielc i regionu.
Otwarcie Centrum Komunikacyjnego umożliwiło wdrożenie kolejnego etapu reorganizacji i optymalizacji funkcjonującej siatki połączeń w komunikacji publicznej. Głównym celem wprowadzonych zmian w ramach tego etapu było uporządkowanie linii podmiejskich, których trasy w większości zostały skrócone do dworca. Takie rozwiązanie znacznie usprawniło przemieszczanie się pasażerów oraz pozwoliło na lepsze zagospodarowanie dostępnego taboru, co z kolei przełożyło się na zwiększenie częstotliwości kursowania wybranych linii miejskich. Ze względu na dotychczasowe ograniczenia wynikające z braku dworca, pozwalającego na kompleksową obsługę podróżnego wraz z odpowiednim zapleczem parkingowym i manewrowym, linie podmiejskie odjeżdżały z różnych punktów w mieście. Powodowało to bardzo duże utrudnienia dla pasażerów korzystających z komunikacji miejskiej, a zwłaszcza dla osób korzystających z niej okazjonalnie. Znacznie utrudnione było również skoordynowanie rozkładów jazdy linii miejskich z liniami podmiejskimi. Dla dobra pasażerów nastąpiło ujednolicenie miejsca odjazdów komunikacji podmiejskiej, międzymiastowej i dalekobieżnej.
Według stanu na dzień 31 października 2021 r. z usług Dworca Autobusowego korzystało 54 przewoźników, którzy w okresie od 01.09.2020 r. do 31.10.2021 r. zarezerwowali 187 600 odpraw. Z uwagi na panującą pandemię zrealizowanych zostało 120 179 odpraw, natomiast 67 421 odpraw zostało zawieszonych, odwołanych lub zlikwidowanych. Wszystkich linii w podanym okresie było 143.
50.875858155266, 20.621681213379