Trwała ruina zabytkowego pałacu w Goszczu

Zespół pałacowo-parkowy w Goszczu to najokazalsza na Dolnym Śląsku rezydencja barokowo-rokokowa. Rezydencja wzorowana jest na słynnych francuskich pałacach w Wersalu i Vaux-le-Vicomte. Została wzniesiona na polecenie Heinricha Leopolda von Reichenbach-Goschütz – protoplasty rodu hrabiowskiego, w którego rękach majątek goszczański pozostawał od 1727 do 1945 roku. Potem stacjonowały tu wojska radzieckie. Kiedy go opuściły, obiekt został przejęty przez lokalne władze. Główny korpus pałacu spłonął w 1947 roku, jednak do dziś zachowały się jego fasady i dekoracyjne kamienne elementy architektoniczne o bogatej rokokowej ornamentyce.
W celu zahamowania postępującej degradacji i zabezpieczenia przed zniszczeniem znajdującego się wówczas w całkowitej ruinie korpusu pałacu oraz zachowania materialnego dziedzictwa kulturowego, a także podniesienie atrakcyjności i konkurencyjności turystycznej przeznaczonego do rewitalizacji zdegradowanego obszaru Goszcza - w 2021 r. rozpoczęto realizację jednego z największych w historii gminy projektu pn. „Restauracja i rewitalizacja zabytkowego pałacu w Goszczu” w ramach w ramach Programu „Kultura”, współfinansowanego z Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego na lata 2014-2021 i ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Projekt ten obejmuje zarówno działania infrastrukturalne, tj. prace remontowo-budowlane, instalacyjne i konserwatorskie, mające na celu zabezpieczenie konstrukcyjne murów korpusu głównego obiektu w formie trwałej ruiny, konserwacja detalu oraz wykonanie robót mających na celu ograniczenie bezpowrotnej destrukcji. Dzięki temu możliwa będzie budowa innowacyjnych platform widokowych, montaż opraw iluminacji zabytku, kamer monitoringu oraz udogodnień dla osób niepełnosprawnych, a nawet wykorzystanie OZE na cele, związane z funkcjonowaniem obiektu, poprzez instalacje fotowoltaiczne. W ruinach pałacu dostępny będzie niebawem mapping, czyli specjalne oświetlenie dla wybranych elementów obiektu za pomocą światła projektora, poprzez przygotowaną wcześniej animację. Wnętrza pałacu zostaną ożywione za pomocą VR czyli wirtualnej rzeczywistości, która przeniesie nas do dawnego pałacowego życia. Przewidzianych zostało wiele wydarzeń towarzyszących, nawiązujących do historii tego miejsca.
Bogata oferta kulturalno-edukacyjna będzie realizowana w partnerstwie z organizacją zrzeszającą wybitnych architektów i ludzi kultury z Oslo, która jest partnerem samorządu w realizacji projektu.
Realizacja wszystkich prac stworzy przestrzeń stanowiącą centrum życia kulturalnego i społecznego Gminy Twardogóra, a także atrakcyjne miejsce dla turystów, którzy nie tylko będą mogli zwiedzać unikatowy zabytek w Goszczu, ale również uczestniczyć w lokalnych wydarzeniach kulturalnych i edukacyjnych, związanych z niezwykłą historią tego miejsca.
Zaplanowane wydarzenia są różnorodne, skierowane do wielu grup docelowych (uwzględniając grupy: rodzinne, etniczne, kulturowe oraz grupy osób wykluczonych) oraz dostosowane do ich oczekiwań i potrzeb. Nowa innowacyjna oferta kulturalno–edukacyjna wdrażana będzie szczególnie od zakończenia rzeczowej realizacji projektu przez okres jego trwałości.
Jeszcze w trakcie realizacji projektu odbyło się 12 wydarzeń kulturalno–edukacyjnych, a po jej zakończeniu będzie można uczestniczyć w 31 ciekawych wydarzeniach, takich jak: wystawy, pokazy multimedialne, fireshow, koncerty, festiwale, plenery malarskie i fotograficzne, gry terenowe, zajęcia plastyczne, pałacowe menu - pokazy gastronomiczne, jarmarki, lekcje muzealne, pokazy rycerskie- inscenizacja bitwy, turnieje rycerskie, zawody w łucznictwie, zabawy związane z historią (jak poszukiwanie skarbów), pokaz mody historycznej i ślubnej, nauka pisania pismem gotyckim, nauka tańców z epoki renesansu, muzyka ruin – cykl koncertów, pokazy baristów i degustacja kawy z całego świata, Karawana - wędrujący Festiwal Sztuki i Animacji, a także wystawa muzealna „Śladami magii i czarownic” itd.
Wyjątkowe koncerty, spektakle teatralne, warsztaty dla całych rodzin, wydarzenia cykliczne – wszystko to zostało zaplanowane na najbliższe lata. Realizacja samej inwestycji przewidziana jest do końca 2023 r. Wartość tylko tego zadania wyceniono na 10 492 284,43 zł., z czego aż 85% to pozyskane dofinansowanie z funduszy norweskich.
Większość z tych wydarzeń będzie miała swoje miejsce właśnie na terenie pałacowego dziedzińca.
Wśród celów owych działań należy wymienić zarówno aktywizację i integrację lokalnej społeczności, propagowanie dziedzictwa narodowego, jak i zwiększenie dostępności i powszechności oferty edukacyjno-kulturalnej (również dla grup mniejszościowych) oraz przeciwdziałanie wykluczeniom.
Zespół pałacowo-parkowy w Goszczu, ze względu na swoją specyfikę , podniesienie estetyki i funkcjonalności, stanowić będzie powód do dumy lokalnej społeczności. Każdy przejaw wyróżnienia i zbudowanej przewagi nad otoczeniem wpływa na integrację społeczności i wzmacnianie postaw obywatelskich. Nastąpi integracja kulturalna mieszkańców. Szczególną uwagę zwracamy na edukację w zakresie dziedzictwa kulturowego począwszy od szkół, gdzie dzieci i młodzież zachęcamy do poznawania historii swojego najbliższego miejsca. Edukacja mieszkańców o bogactwie lokalnego dziedzictwa odbywa się również poprzez organizowanie wystaw, plenerów malarskich, koncertów muzyki dawnej, a także przedstawień teatralnych grup amatorskich – z terenu gminy, jak również z regionu. Planujemy ustanowić monetę kolekcjonerską, hejnał oraz maskotkę Goszcza. Kompleks stanowił będzie atrakcję turystyczną, edukacyjną i kulturalną jako całość. Poszczególne budynki posiadać będą funkcję turystyczną, edukacyjna lub ekspozycyjną; będą się tam odbywały m.in. przedstawienia teatralne, koncerty, siedzibę i miejsca spotkań uzyskają organizacje takie jak: koła historyczne, grupy realizujące warsztaty malarskie lub fotograficzne, czy lokalne, istniejące lub przyszłe amatorskie zespoły artystyczne. Już odbywają się ekspozycje w części wystawienniczej obiektu byłej stajni, a przedstawienia teatralne, występy zespołów ludowych i koncerty – w dawnym maneżu. Podejmowane działania już obecnie znacznie zaktywizowały lokalną społeczność wokół celu, jakim jest restauracja zespołu pałacowego.
Planowana w tym miejscu siedziba prężnego ośrodka edukacyjno-kulturalno-turystycznego wzbudza wielkie nadzieje społeczności gminnej stanowiąc realną i definitywną szanse rozwoju Goszcza i gminy (nie tylko poprzez aktywację społeczną, ale również jako aktywator przedsiębiorczości branż okołoturystycznych) dzięki podniesieniu atrakcyjności i konkurencyjności turystycznej obszaru -odrestaurowany obiekt będzie istotną atrakcją turystyczną Dolnego Śląska.