Pałac w Zbójnie

Pałac w Zbójnie - wzniesiony w latach 1850-60 według projektu Henryka Marconiego - jednego z najlepszych polskich (pochodzenia włoskiego) architektów połowy XIX wieku, absolwenta Uniwersytetu i Akademii Sztuk Pięknych w Bolonii. Pałac został wzniesiony na miejscu drewnianego zbudowanego w 1839 roku. Budowla była siedzibą rodową Antoniego Ignacego Su¬mińskiego. Schedę po zmarłym ojcu przejął jego syn Artur, który podczas powstania styczniowego (1863 r.) wystawił własny oddział wojskowy i brał czynny udział w kilku potyczkach z Rosjanami w okolicach Skrwilna (tuż przy wschodniej granicy obecnego województwa kujawsko-pomorskiego). W bitwie pod Rozwozinem został ranny. Po upadku powstania władze carskie skonfiskowały cały majątek bohaterskiego ziemianina. Dobra w Zbójnie wystawione zostały na licytację. Ostatecznie i tak pałac wrócił w ręce rodziny, bowiem Ludwik Jackowski (wygrał licytację) sprzedał go Zofii Trzcińskiej z domu Piwnickiej, której pierwszym mężem był Antoni Sumiński. Podczas okupacji hitlerowskiej w pałacu urządzono internat dla młodzieży junkierskiej, pod koniec wojny przekształcony w szpital polowy. Ostatnim przedwojennym ¬właścicielem pałacu był Michał Dzier¬żanowski, który po wyzwoleniu wrócił do Zbójna i zamieszkał w pomieszczeniach piwnicznych. Reprezentacyjną część budowli zajęła szkoła podstawowa. Dawny folwark Zbójno rozparcelowano. W położonej opodal pałacu oficynie zwanej lokajówką z pierwszej połowy XIX stulecia znajdują się mieszkania. Z dawnego majątku zachowały się także rządcówka, spichlerz i kuźnia. Od północy aż po Jezioro Zbójeńskie do pałacu przylega park krajobrazowy.
W 2022 wykonano I etap prac remontowych na Pałacu. W ramach inwestycji pn. Wykonanie prac restauratorskich obiektów wchodzących w skład Zespołu Pałacowo-Parkowego w Zbójnie, wykonano następujące prace: wymieniono pokrycie dachu oraz naprawiono więźbę dachową wraz z termomodernizacją strychu pałacu z 1850 r., wykonano remont elewacji w części korony murów wraz z gzymsami i elementami wystroju architektonicznego oraz w pasach odprowadzenia wód odpadowych na części centralnej, wykonano remont stropu nad I piętrem wraz z termomodernizacją na części centralnej, na skrzydle lewym i na skrzydle prawym budynku. Koszt inwestycji I etapu to 2 089 977,45 złotych brutto.
Natomiast w listopadzie 2023 roku zakończono prace dla inwestycji pn. „Prace restauratorskie obiektów wchodzących w skład Zespołu Pałacowo-Parkowego w Zbójnie”. To II etap prac remontowych zabytkowego Pałacu w ramach którego, przeprowadzono kapitalny remont elewacji wraz z wymianą stolarek okiennych i drzwiowych pałacu.
Koszt wykonania robót budowlanych to 3 998 200 zł.