Budowa Muzeum Historii Polski w Warszawie

Oddanie Muzeum Historii Polski to milowy krok w stronę oddania mieszkańcom i mieszkankom Warszawy Cytadeli Warszawskiej, a także urozmaicenie oferty kulturalnej miasta.

Muzeum Historii Polski to jedna z największych w Polsce placówek kulturalnych. Planowo muzeum przyjmować będzie około 500 tys. gości rocznie. Poza częścią ekspozycyjną oraz pomieszczeniami do przechowywania i konserwacji artefaktów, znalazły się w nim liczne przestrzenie o funkcji kulturalnej: sala koncertowa na 600 osób, sala kinowo-teatralna, biblioteka, sale konferencyjne i edukacyjne, punkty gastronomiczne, a także taras z panoramą Warszawy.

Przez ostatnie ponad 200 lat Cytadela pozostawała wydzielona z miejskiej tkanki i żywego organizmu dynamicznie rozrastającej się metropolii, a także zamknięta dla jej mieszkańców. Oddanie Muzeum Historii Polski stało się okazją do przywrócenia mieszkańcom Żoliborza oraz Warszawy ponad 30 ha zabytkowej fortyfikacji, która współcześnie porośnięta jest starodrzewem. Budowa muzeum wiązała się więc z rewitalizacją okolicznego parku i stworzeniem zielonej przestrzeni publicznej – miejsca kultury, pamięci i rekreacji.
W swoim projekcie architekci WXCA odwołali się do XVIII-wiecznej kompozycji przestrzennej miejsca, kiedy to znajdowały się w nim koszary Gwardii Pieszej Koronnej. Projektanci zaproponowali układ urbanistyczny złożony z trzech brył z centralnie położonym Muzeum Historii Polski, a także dwoma niższymi, bliźniaczymi gmachami Muzeum Wojska Polskiego zamykającymi wewnętrzny, reprezentacyjny plac Gwardii od strony północnej i południowej.

Architektura Muzeum Historii Polski została zaprojektowana jako filozoficzna opowieść o procesie historii, w której językiem narracji o odkrywaniu śladów przeszłości został kamień. Minimalistyczna, monolityczna bryła muzeum może przypominać nieco swoją formą ociosany kamienny blok. Jego fasada została wyłożona kamiennymi płytami o różnorodnym rysunku. Są one ułożone w poziome pasma, podkreślające warstwową, stratygraficzną strukturę kamienia. To struktura właściwa materii geologicznej, ale też archeologii – zachodzącym po sobie procesom naturalnym, społecznym i kulturowym. Wszystkie płyty zostały ułożone na zasadzie przemyślanej kompozycji, część w postaci repetycji kolejnych płyt z bloku, inne na zasadzie lustrzanego odbicia. Architekci zastosowali sześć metod obróbki kamienia, co sprawiło, że poszczególne partie różnią się pod względem tonalności i faktury. Symboliczne dopełnienie stanowi detal architektoniczny w postaci ornamentów będących cytatami z tradycji architektonicznej.