Budowa nowej linii tramwajowej w Toruniu

Współczesna komunikacja miejska staje przed ważnymi wyzwaniami. Ekologia i dbałość o środowisko w dzisiejszych czasach stały się priorytetem działań miast w tym zakresie. Zmieniają się technologie i możliwości, zmienia się także społeczeństwo. Pasażerowie chcą przemieszczać się szybko, komfortowo i ekologicznie. Toruń stara się sprostać tym wyzwaniom i nieustannie inwestuje w nowy, ekologiczny tabor i infrastrukturę dla ekologicznej komunikacji publicznej. Buduje nowe linie tramwajowe, modernizuje torowiska, kupuje nowe tramwaje, autobusy hybrydowe i elektryczne.

Budowa ponad sześciokilometrowej linii tramwajowej w Toruniu zrealizowana została w latach 2021-2023 w ramach projektu „Poprawa funkcjonowania komunikacji miejskiej w Toruniu – BiT-City II” . Jej budowa trwała dokładnie 697 dni. Projekt ten jest współfinansowany ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020. Beneficjentem projektu jest Gmina Miasta Toruń. Realizacją inwestycji zajmował się Miejski Zakład Komunikacji w Toruniu Sp. z o.o.

Budowa nowej trasy ma dla Torunia znaczenie historyczne.
23 października 1907 roku około godz. 11 z przystanku przy Ratuszu Staromiejskim w Toruniu ruszył pierwszy tramwaj na Chełmińskie Przedmieście. W latach 70. zamknięto najmłodszy odcinek torowiska, a w 1991 roku przez Chełmionkę przejechał ostatni tramwaj. Teraz historia zatacza koło. Po 116 latach od pierwszego i 32 od ostatniego kursu miejska komunikacja szynowa znów pojawił się na Chełmińskim Przedmieściu. Tym razem jednak nie zakończył tam swojej trasy.

Nowa linia tramwajowa zaczyna swój bieg z centrum, dalej prowadzi Szosą Chełmińską, następnie skręca w prawo w ulicę Długa, w lewo w ulicę Legionów, dalej biegnie ulicą Polną, Ugory, Watzenrodego. Linia kończy się pętlą tramwajową w ul. Heweliusza. Inwestycja ta była trudna do zrealizowania biorąc pod uwagę gęstość zaludnienia na obszarach przez które przebiega trasa.
Zakres inwestycji był bardzo rozległy. Głównym Wykonawcą inwestycji było konsorcjum firm Balzola Polska Sp. z o.o. oraz Intop Warszawa Sp. z o.o. Prace toczyły się czasami w kilkunastu punktach miasta. Obejmowały nie tylko budowę samego torowiska, ale także przebudowę układu drogowego oraz powstanie fragmentu Trasy Staromostowej, czyli alei 700-lecia Torunia.
Dzięki inwestycji przybyło w Toruniu ok. 12,9 tys. metrów toru pojedynczego torowiska, w tym 5,2 tys. metrów toru pojedynczego zielonych torowisk porośniętych okazała roślinnością - rozchodnikiem, który przepięknie zmienia barwy na przestrzeni kolejnych pór roku. Na nowej trasie powstało 27 platform przystankowych w tym 14 zielonych przystanków porośniętych i otoczonych roślinnością. Zieleń na peronach pełni nie tylko funkcję estetyczną, ale daje ochronę przed promieniami słonecznymi, pochłania zanieczyszczenia powietrza generowane przez ruch drogowy i zwiększa retencję.
Nowa linia tramwajowa na północ Torunia jest jednocześnie objazdową galerią sztuki. 10 wiat na trasie to Przystanki Dobrej Energii, zaaranżowane przez toruńskich artystów.
Otwarciu nowej linii tramwajowej towarzyszy hasło „Załaduj się dobrą energią”. Ma ono podkreślać najważniejsze korzyści płynące z nowego rozwiązania komunikacyjnego:
• nowoczesny transport,
• zeroemisyjność,
• możliwość szybkiego i wygodnego przemieszczania się po mieście.
„Dobra energia” odnosi się zatem zarówno do kwestii ekologii, energicznego przemieszczania się, ale także do tworzenia pozytywnego klimatu miasta, w którym dba się o wygodę i dobre samopoczucie mieszkańców.
Ważnym elementem realizacji tej idei są Przystanki Dobrej Energii. Jadąc tramwajem rano pasażerowie bywają zaspani i zdenerwowani, po pracy - zmęczeni. Dlatego – za sprawą toruńskich artystów – chcemy ich doładować pozytywną energią, która sprawi, że na chwilę się uśmiechną.
Dziesięć wiat (siedem przystanków), które nie będą zielonymi przystankami, artyści zaprojektowali tak, by działały pozytywnie na korzystających z nich pasażerów. Każdy z przystanków nawiązuje do dobrych postaw i emocji, także związanych z podróżowaniem.
Wzdłuż nowej linii tramwajowej nie brak również nowych drzew, krzewów, traw i innych bylin. Nowe skwery powstały w licznych miejscach trasy, praktycznie na całej jej długości. Ponadto miejsca, które początkowo miały być obsiane tylko trawą, zostały wzbogacone o dodatkową roślinność. W efekcie ilości krzewów i roślin ozdobnych będzie można liczyć w dziesiątkach tysięcy.
Do nasadzeń wybrano gatunki, które dobrze znoszą warunki miejskie i są odporne na suszę, zanieczyszczenie powietrza i inne niekorzystne czynniki - dęby szypułkowe i sosny, rozplenica japońska, berberys Red Carpet, berberys Atropurpurea, tawuła Golden Princes, kostrzewa sina, jałowiec płożący, wrzos pospolity i inne.
Co ważne - zgodnie z decyzją Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Bydgoszczy wzdłuż ul. Watzenrodego pozostawiono bezdrzewny pas. Jest to korytarz dla nietoperzy przemieszczających się tamtędy z okolicznych lasów. W zamian za to zdecydowano o wprowadzeniu w tym rejonie wielkopowierzchniowych łąk kwietnych. Urządzono je także wzdłuż ul. Polnej.
Łączny koszt inwestycji to ponad 211 mln zł brutto. Ponad 72% wydatków kwalifikowalnych zadania zostało pozyskanych z Unii Europejskiej, bez wsparcia której nie doszłoby do realizacji tej inwestycji.

Ciekawostka – w ciągu nowej linii znajduje się przejazd kolejowo-drogowo-tramwajowy na ul. Legionów - obecnie jedyne rozwiązanie w Polsce.
Jak taki przejazd wygląda i działa? Na przejeździe tramwajowo-kolejowym nie ma przerwanego toku kolejowego (szyny kolejowe biegną w ciągłości). Za to szyny tramwajowe zostały przerwane na szerokości główki szyny kolejowej. Oznacza to, ze w chwili przejazdu koła tramwaju niejako przetoczą się po szynie kolejowej.
Budowa nowej linii tramwajowej w Toruniu to inwestycja o potężnym znaczeniu dla mieszkańców. Dzięki niej prężnie rozwijające się osiedle zlokalizowane w północnej części Torunia oraz wszystkie osiedla przez które przebiega trasa, zyskały sprawny i ekologiczny środek transportu.